Muhtar Ziraat Odası Başkanı Olabilir Mi?
Muhtar ziraat odası başkanı olabilir mi? sorusunu yasal açıdan açıklamaya çalışalım.
Bilindiği üzere ziraat odası seçimleri her dört yılda bir defa yapılmaktadır. Yine ziraat odalarının yönetim kurulu veya meclisinde görev alabilmek için öncelikle mahalli olarak yapılan delege seçimlerinde delege olarak seçilmek ve sırasıyla önce ziraat odası meclisine daha sonra da ziraat odası yönetim kuruluna katılmak gerekmektedir.
Delege Seçimleri Yargı Gözetiminde Mi Yapılır ?
Ziraat odası delege seçimleri yargı gözetimi olmaksızın, mülki amirler tarafından alınacak tedbirler çerçevesinde düzenlenmektedir. Delege seçimleri yapılmadan önce delege listeleri ziraat odaları tarafından tanzim ve tasdik edilerek askıya çıkarılır. Delege listelerinde ziraat odasına kayıtlı tüm üyeler kendi seçim bölgelerinde oy kullanabilmektedir. Ziraat odaları nizamnamesi 10’uncu maddesinde “Delege seçimleri, seçim çevreleri içinde yapılır. Oda azaları ancak kendi seçim çevrelerinde reylerini kullanabilirler. Birden fazla seçim çevresinde rey vermek yasaktır.” hükmü bulunmaktadır.
Delege Seçimleri Görevlileri
Ziraat odası genel kurulu dört yılda bir defa yapılmaktadır. Genel kurulda sadece delegeler oy kullanabileceğinden ötürü delege seçimleri önem arz etmektedir. Söz konusu delege seçimleri mahalli olarak düzenlenecektir ve muhtar ile ihtiyar heyeti tarafından sandık kurulu teşkil edilmektedir. Söz konusu delege seçimlerindeki görevlilerle ilgili olarak Ziraat Odası Nizamnamesi 11’inci maddede “Seçim çevresinin ihtiyar meclisi veya heyeti, muhtarın riyasetinde toplanarak sandık kurulu vazifesini görür.
Hazır bulunamayan azaların yerlerine yedekleri alınır. Sandık kurulu, bunlarla da teşekkül edemediği takdirde muhtar tarafından aza seçilebilme vasıflarını haiz kimseler kurula iştirak ettirilir” hükmü bulunmaktadır.
Muhtar Ziraat Odası Başkanı Olabilir Mi ?
Bu konuya cevap vermeden önce ziraat odaları seçim mekanizmasını yeninden hatırlatalım. Her dört yılda bir defa, Aralık ayı içinde ziraat odasına kayıtlı tüm gerçek kişiler ve tüzel üyeliği bulunup da temsil ve ilzam yetkisi bulunan kişiler tarafından oy çokluğu esasına göre kapalı oy, açık tasnif yöntemi ile delege seçimleri yapılmaktadır. Yapılan delege seçimleri sonucunda tespit edilen delegeler, takip eden Şubat ayı içinde ziraat odası genel kurulunda oy kullanarak kendi aralarından ziraat odası meclisi ve yönetim kurulunu seçecektir. Son olarak da seçilen yönetim kurulu üyeleri, Ziraat Odası Başkanı unvanı ile bilinen Yönetim Kurulu Başkanını tespit etmektedir. Bu düzenden de anlaşılacağı üzere muhtarın ziraat odası başkanı olabilmesi için öncelikle delege seçilmesi gereklidir.
Yukarıda anılan mevzuat gereğince ziraat odası delege seçimlerinde muhtarlar oluşturulacak sandık kurulunda görevli olacaklarından delege adayı olamazlar. Doğal olarak ziraat odası delegesi olamayan üyenin ziraat odası başkanı olması mümkün değildir. Ancak mezkur düzenlemede Ziraat Odaları Nizamnamesi 11’inci maddede “Seçim çevresinin ihtiyar meclisi veya heyeti, muhtarın riyasetinde toplanarak sandık kurulu vazifesini görür. Hazır bulunamayan azaların yerlerine yedekleri alınır. Sandık kurulu, bunlarla da teşekkül edemediği takdirde muhtar tarafından aza seçilebilme vasıflarını haiz kimseler kurula iştirak ettirilir. Muhtarın hazır bulunmaması halinde kurul kendi azası arasından bir reis seçer.” hükmü amir olup, muhtarın görevde olmadığı bir durumda sandık kuruluna seçilecek başka bir ihtiyar heyeti üyesinin başkanlık edebileceği belirtilmektedir. Ziraat odası delege seçiminin yapıldığı gün görevli olmayan muhtarın delege seçildiğine ve yönetim kurulu üyesi olduğuna bir çok ziraat odasında şahit olabilirisiniz. Bu bağlamda oluşan bu yasal boşluk münasebetiyle muhtarın ziraat odası başkanı olmasında yasal bir sakınca bulunmadığı söylenebilir.