Tarım Bağkuru Ne Zaman Başladı
Tarım Bağkur’u Ne Zaman Başladı ? Tarım Bağ-kur’u, yani tarımda kendi nam veya hesabına çalışan vatandaşlar için sosyal güvenlik sistemi uygulaması 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre 1 Ekim 2008 tarihinden beri uygulanmaktadır. Ancak elbette ki bu uygulama ilk kez 2008 yılında ortaya çıkmadı.
2926 Sayılı Tarım Bağkuru Kanunu
17.10.1983 tarihli 2926 Tarımda Kendi Nam ve Hesabına Çalışanlar Sigorta Kanunu kapsamı, Kanun’un 2. maddesinde “Kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi
bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın 3 üncü maddenin (b) bendinde tanımlanan tarımsal faaliyetlerde bulunanlar, bu
Kanuna göre sigortalı sayılırlar” olarak tanımlanmıştır.
2926 sayılı Kanun kapsamındaki tescil kayıtları ziraat odaları tarafından takip ediliyordu ve bu Kanun kapsamına giren üreticiler her yıl muhtarlıklar tarafından ziraat odaları aracılığı ile kuruma bildirilmek suretiyle tescil işlemleri gerçekleştirilmektedir.
Bu Kanun kapsamında prim ödeyen üreticiler için basamak uygulaması bulunmaktaydı ve girişte düşük olan primler her yıl yükselen basamak sistemi nedeniyle emekli olmaya yaklaştıkça yükselerek devam etmektedir.
2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun ile bu uygulama sonlandırılmıştır.
5510 Sayılı Kanun
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 01.10.2008 tarihinden önce kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde, kamuya mahsus mahallerde ekim dikim, bakım, üretim, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veya doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünlerinin üretimini, avlanmasını, avcılar ve yetiştiriciler tarafından muhafazasını, taşınmasını sağlayanları veya bu ürünlerden sair bir şekilde faydalanmak suretiyle kendi adına ve hesabına faaliyette bulunanların sosyal güvenliği, 17.10.1983 tarih 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa göre zorunlu olarak Bağ-Kur tarafından sağlanmaktaydı.
Bu kapsamda çalışıp sigortalı olan kişilerin sigortalılığı, diğer sosyal güvenlik yasalarına dahil bir işte çalışmaya başladıkları günden bir gün önce son bulmaktaydı. 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 01.10.2008 tarihinden itibaren ise tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, bu Yasada tanımlanan prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından fazla olanlar yine zorunlu olarak 5510 sayılı Kanuna göre (4/b) kapsamında sigortalı sayılmışlardır
5510 sayılı Kanun ile eskiden Emekli Sandığı, Bağkur ve SSK olarak üç farklı kurumda yönetilen sosyal güvenlik sistemi tek atı altında toplanarak uygulama birliğine gidilmiştir.
Arazisi Olmayan Çiftçiler İçin Sigorta
Tarım Bağkuru (4/b) sigortalısı olabilmeniz için tarımsal faaliyette bulunduğunuz araziniz olması ve bu araziyi işletmek suretiyle tarımsal faaliyetlerinize ilişkin sigortalılık kayıtları oluşturmanız gerekmektedir. Tarım Bağkuru kaydı için tarımsal faaliyetleriniz ziraat odaları tarafından tutulmaktadır. Yani ziraat odasına kiralama veya mülk sahipliği yoluyla kullandığınız arai beyan etmeniz ve kayıt olmanız gereklidir.
Peki ya kendi adınıza veya kiraladığınız araziniz bulunmuyor ve başkaları için çalışarak tarımsal faaliyet içinde yer alıyorsanız nasıl sigortalı olacaksınız ? Bununla ilgili 2011 yılında yürürlüğe giren Ek-5 Tarım Sigortalılığı devreye giriyor. Tarım ve orman işlerinde hizmet akdi ile süreksiz çalışanlar (ek 5 ) 5510 sayılı kanunun 4 üncü maddenin 1 inci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmışlardır. Ek-5 Tarım Sigortalı Formu‘nu sitemizden indirip ilgili yerlere onaylattıktan sonra Sosyal Güvenlik Kurumu’na teslim ederek 4/a sigortalılığınızı başlatabilirsiniz. Ek-5 Tarım Sigortalılığı Sıkça Sorulan Sorular
Geriye Dönük Tarım Bağ-kur Sigorta Kaydı
Tarımda kendi nam ve hesabına çalışanlar 5510 sayılı Genel Sağlık Sigortası ve Sosyal Güvenlik Kanunu’nun çıktığı 1 Ekim 2008 tarihine kadar 2926 sayılı yasa kapsamında zorunlu olarak sigortalı sayılmışlardır. 2926 sayılı yasa, 5510 sayılı yasanın bütün hükümleriyle birlikte yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008’den itibaren yürürlükten kalkınca, tarımda kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar, 5510 sayılı yasa kapsamında 4/1-b-4 sigortalısı sayılmışlardır.
Tarımda kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmasından dolayı sigortalı (tarım Bağ-Kur sigortalıları) olanların geriye doğru sigorta olma hakları, gerek 2926 sayılı tarım Bağ-Kur yasasında, gerekse 5510 sayılı yasada bulunmamaktadır.
Tarım Bağkurluları için geriye doğru kayıt ve tescil olma ya da geçmişe yönelik hizmet kazanma imkanı veren tek mevzuat, tarım tevkifatı mevzuatı olup, tarım tevkifatı ile çiftçilerimiz yıllarca geçmişe yönelik hizmet kazanmış ve emekli olma hakkı elde etmişlerdir.
YENİ TARIM TEVKİFAT TEBLİĞİNDEN ÖNCE SGK’DA PRİM TEVKİFATI UYGULAMASININ DAYANAĞI (1)
Prim tevkifatı uygulamasının ilk yasal dayanağı, 2926 sayılı Kanunun 36 ncı maddesindeki “Kurumun prim alacakları, Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkif suretiyle de tahsil edilebilir” hükmüdür.
İlk olarak, 01.04.1994 tarihinden itibaren yürürlüğe konulan prim tevkifatı uygulamasının ayrıntıları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca hazırlanan ve 26.03.1994 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan “2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu Uygulama Tebliği Seri No: 4” ile belirlenmiştir.
5510 sayılı kanunun “primlerin ödenmesi” başlıklı 88 inci maddesinde; “…4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin 4 numaralı alt bendi kapsamında sigortalı olarak tescil edilmiş olanların prim borçları, sattıkları tarımsal ürün bedellerinden borç tutarını geçmemek şartıyla % 1 ilâ % 5 oranları arasında olmak üzere kesinti yapılmak suretiyle tahsil etmeye Kurum yetkilidir…” şeklinde yer alan hüküm gereği, 5510 sayılı kanunun yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008’den sonra da, tarımda kendi nam ve hesabına çalışanların sattıkları ürün bedellerinden SGK adına tevkifat (kaynaktan prim kesintisi) yapılmaya devam edilmektedir.
Ayrıca, 5510 sayılı yasanın geçici 3 üncü maddesinde; “Bu kanuna göre çıkarılması gereken yönetmelikle ile diğer düzenlemeler yürürlüğe girinceye kadar, mevcut tüzük ve yönetmelikle ile diğer düzenlemelerini bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanmaya devam edilir.” hükmü bulunduğundan, yeni tebliğin resmi gazetede yayım tarihi olan 01.03.2013 tarihini takip eden aybaşına kadar, 4 seri nolu tebliğ hükümleri uygulanmakta, 01.04.2013 tarihinden itibaren ise, yeni tebliğ hükümlerine göre işlem yapılmaya başlanacak olup 4 seri nolu tebliğ yürürlükten kalkacaktır.
Kaynak (1) : https://www.maliyepostasi.com/yeni-tarim-tevkifat-tebligiyle-geriye-donuk-kayit-ve-tescil-kaldirildi-vakkas-demir